DOKKUM – Het nieuwe schooljaar is weer begonnen en meteen laait de discussie over het gebruik van mobiele telefoons op middelbare scholen weer op. Zo ook op het Dockinga College in Dokkum. Voor directeur Hilbrand Visser (41) uit Damwâld aanleiding om in gesprek te gaan met leerlingen.
,,We doen dit eigenlijk te weinig. Gewoon praten over het gebruik van mobiele telefoons’’, zegt Hilbrand Visser terwijl hij aan tafel zit met leerlingen Tieme Heeringa uit Damwâld (6 VWO), Hiske de Roos uit Dokkum (4 Havo) en Marijke Kommerie uit Damwâld (4 Havo). Voor Tieme is het niet de eerste keer dat hij over dit onderwerp in gesprek is. Sterker nog, vorig jaar kreeg hij een uitnodiging van voormalig minister van onderwijs Dennis Wiersma om te debatteren over deze kwestie met andere leerlingen uit het hele land. Over een telefoonverbod op middelbare scholen is hij duidelijk. ,,Als het aan mij ligt komt er een verbod. Ik denk dat het de leerprestaties ten goede komt, maar vooral dat de gemiddelde leerling er een stuk socialer van wordt’’, zegt Tieme. Zijn standpunt wordt hem niet altijd in dank afgenomen door andere leerlingen. ,,‘Hasto gjin leven’ zeggen ze dan tegen mij’’, vertelt Tieme.
‘We kunnen toch veel beter leren hoe we er mee om moeten gaan in plaats van dat het verboden wordt?’
Want eerlijk is eerlijk, het gebruik van mobiele telefoons is niet meer weg te denken op middelbare scholen ,,Als ik door de school loop zie ik in de pauzes overal groepjes waarbij de kinderen met ‘de holtsjes nei beneden’ naar hun telefoons zitten te staren’’, vertelt Hilbrand Visser. Hiska en Marijke bevestigen dat. ,,Ja, we hebben de telefoon altijd bij ons en we kijken er ook wel op of we spelen er een spelletje mee, maar ondertussen praten we ook wel met elkaar’’, zegt Marijke. Hiske voegt er aan toe dat ze de telefoon ook nodig heeft om te kijken welke les ze heeft, waar ze naar toe moet en of er ook lessen uitvallen. Tieme: ,,Ja, maar dat kan toch ook op papier? Daar heb je geen mobiele telefoon voor nodig.’’
Uit en uit het zicht
Hilbrand Visser stelt dat op Dockinga nu de regel is dat de mobiele telefoons in de klas uit en uit het zicht moeten. ,,In alle lokalen hebben we telefoonzakken waar de telefoons tijdens de les in moeten. Soms wordt
een uitzondering gemaakt, bijvoorbeeld voor een Kahoot quiz, maar dan geeft de docent het aan’’, legt de directeur uit. Hij weet ook dat het handhaven ervan soms leidt tot vervelende discussies waarbij docenten zich soms politieagenten voelen. ,,Het is voor hen een hele uitdaging. Zelf ben ik ook niet zo van het compleet verbieden van telefoons in school. Ik vind het vooral belangrijk om het gesprek aan te gaan.’’Tegelijkertijd heeft Visser bij wijze van experiment weer een tafeltennistafel in school geplaatst en rondom die plek een mobielvrije zone ingesteld. Het blijkt te werken. Meteen staat er een grote groep jongeren rondom de tafel te spelen.
In tegenstelling tot Tieme zijn Hiske en Marijke tegen een algeheel verbod van mobiele telefoons op school. Marijke: ,,Technologie is niet meer weg te denken uit ons leven. We kunnen toch veel beter leren hoe we er mee om moeten gaan in plaats van dat het verboden wordt? Dat gebeurt nu nog te weinig.’’ Hilbrand is het er mee een dat daar meer aandacht aan besteed moet worden. Want hoe zit het bijvoorbeeld met pesten of het maken en doorsturen van ongewenste foto’s. Marijke: ,,Dat laatste gebeurt bij iedereen. Dan wordt er een foto van je gemaakt waar je net met een onderkin op staat ofzo. Ik trek me daar niet zoveel van aan.’’ Ook Tieme heeft hier vervelende ervaringen mee. ,,Zo word ik nog regelmatig herinnert aan een lelijke foto uit klas 1. Heel vervelend. Bij docenten gebeurt het trouwens ook.’’ Hilbrand: ,,Maar is het omdat het zo vaak gebeurt ook normaal?’’
Challenge: 3 mobielvrije dagen
Al snel gaat het gesprek over op wat voor impact dit gedrag rondom de telefoon kan hebben op iemands leven en hoe leerlingen met elkaar omgaan. Maar ook over hoe spannend het leven kan zijn zonder mobiele telefoon. Hiske: ,,Ik vind het bijvoorbeeld heel spannend om over een sollicitatie voor een stage te bellen, of om naar het winkelcentrum te lopen en te vragen of ze een bijbaantje voor me hebben. Dat stel ik steeds uit. Een appje sturen is veel makkelijker.’’ Tieme voegt er aan toe dat een verbod op school daarom misschien juist een goede les zou zijn om weer meer met elkaar te praten.
Hilbrand: ,,Misschien moeten we eerst een challenge doen: drie mobielvrije dagen. Dat moeten we dan wel afstemmen met de ouders want die vinden het soms ook handig als hun kinderen bereikbaar zijn, voor het geval ze bijvoorbeeld pech krijgen met de fiets. Het doel van zo’n project is dat je bewust met elkaar omgaat. Daarna kunnen we kijken wat we hier van leren.’’
Ontmoeten centraal
Zo’n challenge zien zelfs Hiske en Marije wel zitten. ,,Gelijk een heel verbod gaat wat te ver’’, lacht Hiske. Marijke moet wel toegeven dat ze het heerlijk vond om tijdens haar vakantie in Afrika drie weken geen telefoon te gebruiken. ,,Maar thuis zou ik dat niet kunnen. Hier hebben we een heel ander leven.’’ Tieme: ,,Daarom is zo’n experiment van drie dagen ook mooi. Dan staat het ontmoeten weer centraal. Het valt me op dat als je hierover in gesprek gaat, jongeren vaak de voordelen er ook wel weer van inzien.’’
Volgens de directeur is dit een mooie aanleiding om samen te praten over hoe kinderen met elkaar omgaan. ,,En ook ouders moeten daar bij betrokken worden. We zouden voor hen bijvoorbeeld een thema-avond rond dit onderwerp kunnen organiseren.’’ Ook voor ouders is er heel wat veranderd. Zij kunnen via de app hun leerlingen precies in de gaten houden: ze zien welke uren er uitvallen en welke cijfers hun kinderen hebben gehaald. Praktisch gezien heel handig, maar wat betekent dit voor de privacy van de kinderen? Hilbrand: ,,Zo zijn er nog genoeg onderwerpen om over te debatteren. Hoeveel tijd moet je bijvoorbeeld in de lessen besteden aan digitale hulpmiddelen en mediawijsheid?’’
Het komende half jaar wil Hilbrand vooral kijken naar wat wel werkt en wat niet. Mocht er een verbod komen, dan zal dat ongetwijfeld veel weerstand oproepen. ,,Toen ik gisteren het bordje voor een mobielvrije zone ophing kreeg ik al veel commentaar. Eén van de leerlingen zei: dat moat jo net dwaan hear, derfoar bin ik fierstente ferslaafd.’’
