DE WESTEREEN – In de huiskamer van de familie Lourens staat tussen twee fauteuils pontificaal een home-trainer met uitzicht op het grote tv-scherm. ,,Ik sit der noait op’’, zegt Klaas Lourens, ,,it is foar de frou, dy hat in heal jier lyn in nije knibbel krigen, dy moat revalideare, mar it sjit noch net bot op.’’
Lees verder onder de foto.
Zelf heeft Lourens geen hometrainer nodig om zijn noodzakelijke beweging te krijgen. Hij fietst elke dag met zijn stabij aan de riem door de Westereender dreven, door het dorp of over De Falom of waar de fiets hem ook maar mag brengen. Zo kennen de Westereenders Klaas Lourens: hij op de fiets, het hontsje aan de riem en een geel skepke in de fietstas.
Klaas Lourens en Bijke denken de Westereenders als ze het duo zien, maar Klaas zegt: ,,It is in stabijke, mar net in Bijke. Ik ha in Bijke hân, dat wie in mantsje, dit is in wyfke, dizze hyt Mijke.’’ Mijke is zeer dartel en levendig en als we buiten staan en Lourens wil dat Mijke zich koest houdt, dan zegt hij: ,,Bonkje’’ en dan schiet Mijke weg, komt terug met een bonkje en gaat rustig op een mat zitten.
Lourens woont aan de Parkloane, al bijna vijftig jaar, twee-onder-één kap en niet eens met een erg royaal erf. En toch zie je je er de ogen uit, want er is een aanbouw met tal van oude Solexen, er is een garage annex werkplaats met een keur aan gereedschappen en achter zijn complex staat dan nog een oude trekker, die nodig opgelapt moet worden.
Van de techniek
Klaas Lourens is van de techniek, altijd al geweest. En hij is van de handel, ook altijd al geweest. Dat heeft hij niet van heit, want die was nogal voorzichtig. Hij heeft de handels-geest van mem. ,,En fan Salomon Levi fansels, fan de joaden.’’
Als jongen handelde hij in oude auto’s, trekkers, oud ijzer en wat niet al. En hij leerde: ,,Hannel is gunne.’’ Hij woonde bij heit en mem aan een zandpad in Twijzelerheide, pake had daar een ‘boerdereke’. Een jaar of negentien zal hij geweest zijn, toen heit en mem in Zwagerbosch het huisje van een omke voor 8000 gulden konden kopen. Heit durfde niet. ,,Ik wol’’, zegt Lourens, ,,ik kocht it hûs foar harren.’’
Daarna heeft hij nooit weer een huis gekocht, liever huurde hij een huis. ,,Kinst better in stik lân as in hûs keapje’’ is zijn stellige overtuiging. En huur of koop nooit een grote loods, ook zoiets. ,,Sa’n loads sette je yn in mum fan tiid oan de hasses fol mei rommel.’’
Toen Klaas Lourens na de ambachtsschool het vooral druk had met de handel, toen zei heit op een dag tegen hem, dat hij vanwege de verzekeringen en andere voorzieningen toch eens om vast werk moest kijken. En zo kwam jonge Klaas in de Blikfabriek in Leeuwarden aan het werk. Hij had de trein van de Westereen naar Leeuwarden kunnen nemen, zoals zoveel van zijn dorpsgenoten deden, maar Lourens pakte liever de brommer. ,,Underweis joech ik myn eagen goed de kost, oeral is wol hannel.’’ Op de Blikfabriek had hij een goede baas, maar een slechte voorman.
Klap mei de laskap
Lourens: ,,Op in dei kreje wy wurden, de foarman en ik, en op in stuit skopt dy ferrekte fint my ûnder de kont. Ik pak myn laskap fan ‘e kop en slaan dy fint mei dy kap flak foar de hasses. Hy hie wat bloed hjir en dêr, oaren pimpelen him wat op, wylst de baas my by him rôp. Hy sei: ‘Dit kin net, Lourens, jo binne skorst.’ Ik sei: ‘Gjin sprake fan, ik nim ûntslach. En dat ha ‘k dien.’’
Daarna zouden nog vele werkgevers zijn pad kruisen. Goede werkgevers, minne werkgevers, Klaas Lourens heeft ze allemaal wel gehad. Soms werd hij ontslagen, soms nam hij ontslag. Bijvoorbeeld toen hij bij Dieselmotoren in Leeuwarden werkte. Hij herinnert zich nog: ,,Wy hiene neat te dwaan, as wy in oere deis wurken, dan wie it in soad. En dan moasten wy ek noch oeroeren meitsje. Der wiene gewoan te folle monteurs. Kinst wol stelle: der wiene mear monteurs as boutsjes en moerkes.’’
Maar bij VG in Leeuwarden, dat was geweldig. Daar reviseerde hij motoren. Wel negen jaar heeft hij er gewerkt. Hij zegt het nadrukkelijk: ,,Doe besefte ik, dat ik in machtich moai fak hie.’’ In die tijd wilden ze hem trouwens overplaatsen naar Rotterdam. ,,Net in tel oan tocht om dat te dwaan. Rotterdam, dat is gjin Westereen. Ik wist: dêr moat ik net hinne.’’
Als hij ergens werd ontslagen, was het meestal omdat hij de laatstbenoemde was. Dus toen hij van een baas hoorde, dat een van de drie arbeiders moest vertrekken, dacht hij dat het weer eens
zijn beurt was om op te stappen. ,,Mar de baas woe it oars dwaan. Hy rôp ús trijen by him en hold trije prikjes omheech. Wa’t de koarste luts, moest fertrekke. Hy wie noch mar amper útpraat of myn kollega skeat oer it buro hinne en pakte him by strôt. Wy hiene der noch in heule heis oan om him wer los te meitsjen.’’
Schaatsen slijpen
Lourens werkte in Driezum als trekkermonteur, hij werkte bij Johannes Bosgra in Siegerswâld, hij werkte voor Meinderts in Wergea. Voor Bosgra was hij veel onderweg, want hij deed ook een deel van de verkoop. Bij Meinderts in de periode daarvoor, ook weer in de tractoren en landbouwmachines, slijpte hij winters vaak schaatsen.
,,En sa bin ik by de riderij yn de Westereen belutsen rekke’’, vertelt hij. In 1994 begon hij met het innen van de contributie, in 1997 werd hij penningmeester en nu is hij erelid. ,,Ik begûn mei 600 leden, ik einige mei 800 leden. As der wer in stikje nijbou bykaam, gie ik by de doarren lâns en makke se allegearre lid.’’
Dat hij op zijn 65ste ophield van werken, dat speet hem achteraf zeer. ,,Wurk jout ritme. Myn ritme wie fuort.’’ Maar hij bleef in zijn werkplaats fietsen, grasmachines en wat niet al repareren. En ondertussen verzamelde hij Solexen, oud en nieuw en nu staan er wel een stuk of vijftien klassiekers in het hok.
,,Hobby’’, zegt hij, ,,tegearre mei myn soan Henk Jan.Tweintich jier lyn hold Durk Bakker oan de Foarwei op mei syn fytswinkel. Ik woe de boel oernimme, foar Henk Jan, mar dy woe net. Doe kocht ik de heule ynventaris. Us hiem stie fol. De tiisdeis sette ik in adfertinsje yn de Telegraaf en de saterdeis hie’k alles ferkocht.’’
Nu is hij 75 jaar oud en sinds een jaar gestopt met het repareren van alles wat stuk is en weer heel moet. Nu fietst hij op zijn gemak door De Westereen, met Mijke. Maakt hier en daar een praatje, is altijd goed voor een snaakse opmerking of voor een sterk verhaal. Hij zegt: ,,Ach, wat is in sterk ferhaal? As it wier is, is it realiteit.’’
