DE WESTEREEN – Gretienus Gommers uit De Westereen werd in 1994 wereldkampioen veldrijden bij de Junioren in een jaar dat hij ook Nederlands kampioen werd. Hij mocht zich drie jaar later de eerste beroepsrenner in het veldrijden van Friesland noemen. Om die reden verhuisden Gretienus en Allet de Vries naar Veghel in Brabant waar de in 1975 geboren veldrijder bijna vijf jaar prof was.
Die wereldtitel Junioren in het Belgische Koksijde kwam op 31 januari 1994 niet helemaal uit de lucht vallen. Gommers behoorde vooraf tot het rijtje favorieten, immers ook Nederlands kampioen Junioren, maar had qua parcours de meevaller dat het per uitzondering een strandcross was. ,,Dat gelok hie ik want soks kaam mar ien kear yn de tsien jier foar en fytse op sân lei my wol.’’ Een WK waar de jongere Belg Sven Nijs als tiende eindigde.
Gommers analyseert ietwat bescheiden nu dat hij inhoudelijk misschien wat te licht was, maar technisch was hij wel erg goed. Met de goede eigenschap op het juiste moment te kunnen pieken zonder last te hebben van overbodige mentale druk.
‘Dy jonge moat op fytsen’, zo adviseerde pake Tjip Haakma al vroeg en dat was niet gebruikelijk in Kollumerzwaag waar de meeste leeftijdsgenoten lid werden van voetbalclub Friese Boys. Gretienus kreeg zijn eerste fiets toen hij zes jaar oud was, hij werd lid van Wielervereniging Otto Ebbens in de Westereen en won in Drachten zijn eerste veldritwedstrijd. ,,Dat wie de Egbert Lagro veldrit, ik wie doe acht jier en mocht meidwaan yn de kategory mei ek njoggenjierrigen. En dy wûn ik ek. Der waarden dat jier tsien wedstriden hâlden en ik wûn se allegearre.’’
Het nadeel van dit succes was: ,,Ik wie it net wend te ferliezen.’’ Maar altijd winnen betekende ook op zoek gaan naar nieuwe, landelijke uitdagingen. En vergeet ook niet, zo zegt Gommers, dat het fietsen in die tijd met een Freddy van der Werff of een Anne Koster toch meer lokaal aan de weg timmerde.
‘Net mear 24 oeren deis dwaande mei fytsen, dat wie hielendal nij foar my’
,,Hast elk doarp hie doe wol in eigen ‘ronde’ of ‘criterium’.’’ De vleugels uitslaan met dank aan trainer Peter Nieuwenhuis, en dan in beeld komen bij de nationale selectie.
,,As je yn de nasjonale seleksje fytse dan binne je in talint dy’t altiten foaryn meidocht, supertalinten as Mathieu van der Poel of Wout van Aert komme je mar ien kear yn ‘e 25 jier tsjin.’’ Toen Gretienus als 22-jarige werd benaderd om prof te worden in 1997 koos hij bewust voor een kleine ploeg. ,,Ik ha doe ien gesprek hân mei Jan Raas fan de Rabobankploech en mei de wiisheid fan no hie ik dat miskien wol dwaan moatten.’’ Maar het werd Van Kasteren Sanering (VKS) in Veghel waar zijn vrouw Allet een baan op kantoor kreeg en Gretienus een contract tekende dat hem een minimumloon als werknemer garandeerde. ,,It wie kwa fertsjinsten allegearre wol rojaal boppe ‘Jan Modaal’ hear.’’
Eergevoel en ambitie zijn twee elementen die onmisbaar zijn voor een beroepsrenner en daar kwam voor Gretienus nog bij: ,,Ik lei de latte altiten heger dan as nedich wie, en dat is no noch sa.’’ Want het leven van een prof met een relatief kort veldritseizoen oogt dan wel ideaal, maar had zo ook zijn schaduwkanten: ,,Je binne dei en nacht mei dat fytsen dwaande. Twa kear hoasje of in bytsje snotterich, fuort tinke oan de ynfloed dy’t soks ha kin op ‘e folgjende wedstriid. Je ha konstant stress, konstant dwaande mei eigen lichem en dingen dy’t fan ynfloed wêze kinne op de earst folgjende wedstriid.’’
Je zou de wedstrijden van een uur in het veldrijden volgens Gommers nog het beste kunnen vergelijken met de 1500 meter als schaatsafstand. ,,Te lang foar de koarte sprint en te koart foar in duerôfstân.’’ Met als gevolg de verzuring. ,,En dat kin gruwelik sear dwaan, mar ik fûn it leuk om’t it my lei.’’
Gommers trainde als prof vaak met de vier jaar oudere Richard Groenendaal die in 1999-2000 in zijn eigen SintMichielsgestel wereldkampioen veldrijden werd. ,,As prof wurde je op it lêst wurdich fan je sels, je moatte jesels konstant útdage. Richard en ik treenden dan de Mergellandroute en as wy dan boppe in bepaald gemiddelde sieten dan traktearden wy ús sels op sljachrjemme by de appeltaart.’’
Een liesblessure in combinatie met ‘Ik wie der wol klear mei’ zorgde ervoor dat Gommers na twee jaar fietsen bij VKS en drie jaar bij de ploeg van Rietveld Bouwbedrijf uit Woerden het voor gezien hield. De sponsor wilde aandacht voor dat afscheid, bijvoorbeeld tijdens een nationale cross in Woerden. Maar Gommers ‘hie syn nocht’ en is overigens goed behandeld door zijn ploeg. ,,Ik bin yn jannewaris 2002 stopt, mar krige trochbetelle oant ein maart wylst ik doe net mear treende. Dus ik bin goed behannele.’’
Terug naar Friesland waar Gommers een baan kon krijgen als aftersales medewerker bij Koga Myata. ,,It wurk wie moai om te dwaan, ek al omdat je om fiif oere nei in wurkdei echt frij binne. Dat wie wol wennen hear. Net mear 24 oeren deis dwaande mei fytsen, dat wie hielendal nij foar my.’’
Ook het veldrijden is inmiddels anders geworden, zo vernam Gommers wel van trainingsmaat Groenendaal. Met dertig man gezamenlijk een kleedkamer delen veranderde in het individualisme van een voorbereiding in een grote, eigen camper. Ook het ‘dom stampen’ van vroeger wordt nu wetenschappelijk in wattages gemeten. Wat gebleven is dat het veldrijden nog altijd een relatief kleine sport is met harde onderlinge wetten. ,,Ien sei in kear tsjin my ‘Do bist te earlik’, ‘nee’, sei ik, ‘De oaren binne te gemeen’.’’ Want Gretienus Gommers heeft ook in andere opzichten ‘De latte heger te lizzen dan as nedich.’
