DAMWÂLD – Goed nieuws voor de 42-jarige Nanda Verwer-Tuinenga uit Dokkum. Zij zit al twintig maanden thuis door Long-Covid, maar dankzij een relatief nieuwe behandeling heeft zij goede hoop op herstel. Collega’s van ZML-school de Wingerd in Damwâld zamelden geld voor haar in zodat zij de behandeling kan betalen.
Nanda is al twintig jaar juf op de Wingerd, de school in Damwâld voor zeer moeilijk lerende kinderen. In november 2021 werd Nanda besmet met het coronavirus. ,,Ik was er niet eens heel erg ziek van, het was gewoon een vervelende griep’’, vertelt Nanda. Op de afdeling waar zij werkte waren na haar nog twintig besmettingen van leerlingen en collega’s, waardoor de locatie een tijdje dicht moest. ,,Dat was in de week voor Sinterklaas. Ik heb toen via teams nog lesgegeven, maar kreeg veel last van hoofdpijn door dat felle beeldscherm. De vrijdag voor het Sinterklaasweekend ben ik nog met een collega langs alle leerlingen gegaan om cadeautjes rond te brengen. Het jaar daarvoor was de school ook al dicht vanwege corona, dus ik vond het belangrijk om hierbij te helpen.’’
‘Aan het eind van de dag was ik kapot’
Op 6 december voelde Nanda zich nog steeds niet goed, maar thuisblijven van haar werk was voor haar geen optie. ,,Ik dacht ik probeer het gewoon, zo zit ik ook in elkaar.’’ Dat had ze nooit moeten doen, want voordat de leerlingen in het klaslokaal zaten zei een collega: ‘Je ziet er niet uit’. ,,Ik dacht: hoe moet ik deze dag doorkomen? Het digibord was te fel, de geluiden van de leerlingen te hard en er waren teveel prikkels. Gelukkig had ik hulp van de onderwijsassistente. We hebben zelfs de kerstboom nog versierd. Aan het eind van de dag was ik kapot.’’ Het was duidelijk dat Nanda de volgende dag niet meer voor de klas kon staan.
Vanuit school werd gesteld: blijf tot de kerst maar thuis. ,,Ik dacht, dan hoef ik drie weken niet te werken, dat kan toch niet?’
‘Mijn energie is helemaal op’
Die drie weken zijn inmiddels twintig maanden geworden. Dat terwijl Nanda altijd een actieve, gezonde vrouw was, moeder van een gezin met twee kinderen, een jongen van elf jaar en een meisje van dertien.
,,Mijn man en ik runden het gezin als een geoliede machine, we hadden elk onze eigen taken en alles draaide als een tierelier. Door mijn ziekte kon ik in het begin niet eens meer normaal boodschappen doen, of de was opvouwen. En spontane uitjes zitten er al helemaal niet meer in. Ik kan het me nog steeds niet voorstellen, dat dit mij is overkomen’’, vertelt Nanda. De laatste tijd probeerde ze de draad weer een beetje op te pakken door om de twee of drie weken bij de fruitpauze in de klas aanwezig te zijn, of even te lezen met een paar leerlingen. ,,Dan voel je je tenminste weer een beetje nuttig. Maar als ik een kwartier aan het werk ben geweest, moet ik daarna wel vijf dagen bijkomen. Dan heb ik hoofdpijn en is mijn energie helemaal op.’’
‘Ik wil weer een gewoon leven leiden, want mijn leven staat al zo lang stil’
Behandeling kan doorgaan
De maand november hing de laatste tijd als een donkere wolk boven het hoofd van Nanda. ,,Ik wilde mijn baan niet kwijt, daar moet ik echt niet aan denken. Mijn werk is mijn hobby.’’ Gelukkig is er weer hoop voor Nanda, dankzij een vrij nieuwe behandeling bij NeuroRC in Leeuwarden. Daardoor is de WIA-uitkering een halfjaar uitgesteld zodat zij na de behandeling de tijd en kans krijgt om stappen te maken in herstel. Het was eerst de vraag of ze de behandeling zou kunnen betalen, want de kosten van €11.500 worden niet vergoed door de zorgverzekering. Haar werkgever, SO Fryslân, gaf meteen aan te proberen om de helft te betalen. Toen dat rond was hebben haar collega’s een crowdfundingsactie opgezet waardoor de behandeling door kan gaan. Eind juni is Nanda begonnen met het Neuroplasticiteitstraject. Daarbij worden nieuwe hersencellen en nieuwe verbindingen tussen de neuronen aangemaakt.
,,Ik krijg onder andere breintraining, zuurstoftherapie en moet intensief bewegen. Alle gebieden in de hersenen worden aan het werk gezet en het zenuwstelsel wordt weer in balans gebracht. In Amerika werken ze al met deze behandeling en het slagingspercentage is tachtig procent. Het is echter geen wondermiddel en ik moet er zelf wel wat voor doen. Maar ik heb er alles voor over.’’
Veel van deze periode geleerd
Nanda vergelijkt haar brein nu met een gaspedaal en een rem. ,,Bij mij werkt de rem niet goed waardoor ik me vaak opgejaagd voel. Het voelt alsof ik altijd ‘aan’ sta en mijn lichaam nooit rust krijgt, dat moet ik weer leren’’, legt Nanda uit. Steun heeft ze van een lotgenotengroep met wie ze al een jaar contact heeft. ,,Wij praten elkaar niet de put in, maar geven tips over hoe we bepaalde dingen aanpakken. We proberen elkaar vooral te stimuleren met het delen van onze geluksmomentjes. Dat kan voor de één het halen van een ijsje in een dorp zijn en voor de ander een bezoek aan de buurvrouw in de tuin. Ik merk zelf ook dat ik veel bewuster ben gaan leven. Wat dat betreft heb ik ook veel van deze periode geleerd. Zo geniet ik nu bijvoorbeeld van de prachtige papavers in onze tuin terwijl ik daar anders gewoon aan voorbij ging.’’
Waar Nanda het meeste naar uitkijkt als de behandeling aanslaat? ,,Dat ik weer bij een voetbalwedstrijd van mijn zoon kan kijken, dat ik weer eens een dagje kan shoppen met mijn dochter en dat ik een keer spontaan uit eten kan met mijn man, zonder dat ik hoef te denken aan de consequenties voor de rest van die week. En – last but not least- dat ik mijn werk weer kan opbouwen. Eigenlijk zijn het de ‘gewone’ basisdingen in het leven, maar dit is mijn ultieme doel. Ik wil weer een gewoon leven leiden, want mijn leven staat al zo lang stil…’’
