DE WESTEREEN – De opwinding die je voelt als je lijn in beweging komt. De spanning wanneer de hengel gaat bollen. De strijd met je tegenstander: een knaap van tien kilo die het gevecht nooit uit de weg gaat, maar het in de meeste gevallen toch moet afleggen. Nee, in de wereld van vissers overstijgt niets het gevoel van beet hebben.
Ze hebben een onvergetelijke reis achter de rug, de acht van De Westereen. Eind september verbleven vader en zoon Johan en Fije Postma, de broers Hendrik en Johannes Postma, vader en zoon Jasper en Steven Zwarts en de schoonzonen – van Johan – Leon de Vries en Berend-Jan Castelein een week in Noorwegen.
Maar eerst: enkele wikipediafeiten. Want in Saltstraumen, twee uur reizen ten noorden van de poolcirkel, streed het achttal tegen meer dan alleen de vissen. Saltstraumen is de sterkste getijstroom ter wereld. Elke zes uur passeert er tot 400 miljoen ton zeewater door een 3 kilometer lange en 150 meter brede zeestraat. Op plekken waar de stroming het hevigst is, ontstaan draaikolken van 20 meter breed en 5 meter diep. Daar moet je ook met zwemvest aan niet in terecht komen.
Onstuimig avontuur
Zo’n avontuur vraagt om een gedegen voorbereiding. Anderhalf jaar zijn ze er mee bezig geweest. Naar schatting duizend uur video hebben ze gekeken. Vaak samen, met een biertje erbij. Ze knoopten onderlijnen, maakten kunstaas en zorgden voor voldoende hengelkokers. Niets werd aan het toeval overgelaten; voor een reis die de kroon op al hun eerdere visreizen moest zetten. De trip naar het noorden van Noorwegen was hun tiende. Johan Postma en Jasper Zwarts waren er de eerste keer al bij, in 2008. Daarna dus nog negen keer. Meestal met de bus en vaak naar Denemarken. Het jubileum moest een bijzondere reis worden, besloot de vriendengroep die elkaar het hele jaar door spreekt. Op verjaardagen maar vooral vanwege hun gezamenlijke liefde voor de vissport.
Bij visstekjes in de omgeving, tijdens de jaarlijkse snoekwedstrijd, in de forellenvijver in Kollumerzwaag: de hengel is nooit ver weg. In de woonkamer van Johannes halen ze een maand na hun trip herinneringen op. Aan hun avonturen op de smalle en onstuimige zeestraten van Saltstraumen en Sunstrumen. ,,Al is it hiel moeilik om dizze geweldige reis yn wurden te fangen”, zegt Johan Postma, wel de aartsvader van het project genoemd. De glinstering in zijn ogen is veelzeggend: soms is zwijgen goud.
Maritiem eldorado
De dagen verliepen er volgens een vaste indeling. ’s Ochtends brood eten en brood smeren voor onderweg. Het materiaal klaarmaken en dan in twee boten onderweg: vier per boot. Na een volle dag op het water werd de vangst meteen gefileerd door meestal Johan en Johannes. De anderen ruimden op, tankten alvast de brandstof voor de volgende dag en hingen de natte pakken in de drooghokken.
Al op de eerste twee dagen was de vangst goed: kleine koolvissen, makreel, enkele kabeljauwen en een flinke én smakelijke leng – een langgerekte zeevis die tot de kabeljauwsoort behoort – vormden een veelbelovende start. Vanaf de derde dag kon het niet meer op: de beschutte ligging binnen het Saltfjord en het Skjerstadfjord bleek een maritiem eldorado. De sterke stroming en dieptes tot 55 meter leverden, zoals Johannes het noemt, ‘grote rovers’ op. ,,Allegearre fongen wy hjir grutte koalfisken dy’t yn it geweld fan ‘e mealstream ús shads belaagen.” Shads is de verzamelnaam voor kunstaas.
Natuurmensen
Natuurmensen, dat is volgens Jasper een goede benaming voor de groep. ,,Wy hâlde derfan om bûten te wêzen. Om te fiskjen en om te jeien op bygelyks fazant of ein, wat ik sels graach doch.” Vanavond zijn Steven Zwarts en Fije Postma, de zoons van respectievelijk Jasper en Johan, er niet bij. Ook Harm de Vries ontbreekt: op de meeste reizen was hij van de partij, maar de vliegreis zag hij niet zitten. ,,Jammer, want Harm heart der echt by.”
Hij heeft veel gemist. Zoals de ontmoetingen met de zeearend, die hen op hun vaartochten achterna vloog en brutaal het vis van boord pikte. ,,Yn ús ûnderbroek binne wy nachts fan ‘t bêd ôf stapt om it noarderljocht te sjen”, vertelt Berend-Jan. ,,Uteinlik ha wy 36 kilogram farske fisk mei nei hûs nommen”, zegt Leon.
De buit werd eerlijk verdeeld en is nog niet op. Of ze volgend jaar weer gaan, is sterk de vraag. Leon: ,,Soks moatst net te faak dwaan.” Johannes: ,,It moat in bysûnderheid bliuwe.” Berend Jan: ,,En it is ek net goedkeap. In pear tûzen euro de man.”
Maar naar verloop van tijd gaat het knagen. Dan blijken de rust en het één-zijn met de natuur een nauwelijks te weerstane verleiding. Johan doet een nieuwe poging om de Noorse belevenis onder woorden te brengen: ,, Foardat de fiskdei yn Noarwegen begûn, wisten je it. Hjoed kin ik de fisk fan myn leven fange.” De mannen doen het zwijgen ertoe. Ze hebben nu allemaal een diamant in de iris. Het is duidelijk, deze reis vergeten ze van hun leven nooit meer.
