‘De pony’s binne myn lust en myn libben’
SWEACHERBOSK – Je zou het zo op het eerste gezicht niet zeggen als je in Sweacherbosk door de Boskwei loopt, maar achter één van de rijtjeswoningen staat een heel bijzondere pony. Het gaat om de Welsh pony Ilona van Oane Gjaltema. Of eigenlijk hoort ze bij de hele familie Gjaltema, want ook zijn echtgenoot Anna en zoons Jan en Willem zijn verknocht geraakt aan de pony. Dat is ook niet zo gek, want Ilona is al bijna 33 jaar oud.
,,Wy ha Ilona kocht as fôle op de keuring, se wie doe fiif maanden’’, vertelt Oane. Het had niet veel gescheeld of een buurman had de veulen overgekocht. ,,Wy wennen doe op de Roazeloane yn De Westereen, tsjinoer de brandweerkazerne. In buorman seach de pony en sei, wolsto dy ferkeapje? Ik die it ek noch, want ik tocht, dan kin ik der wat jild oan fertsjinje’’, bekent Oane. Maar zijn vrouw stak daar een stokje voor en ging naar de buurman toe om hem duidelijk te maken dat ze Ilona niet kwijt wilden. Achteraf is Oane haar daar nog altijd dankbaar voor.
Predicaat Preferent
Met Ilona beleefden ze door de jaren heen vele avonturen. Bij de keuring in 2006 kreeg de merrie zelfs het predicaat Preferent, het hoogst haalbare binnen het Nederlandse Welsh Pony Stamboek. Dit heeft ze verkregen door haar nakomelingen die bijna allemaal het predicaat 1e premie hebben gehaald. Eén van hen – Gwyneth – is nog altijd in hun bezit en staat ook achter in de tuin. De rest van de veulens zijn allemaal verkocht. ,,Mar net oan iederien’’, benadrukt Oane. Hij wilde er wel verzekerd van zijn dat ze een goed plekje zouden krijgen. ,,Oars gie de keap net troch.’’ De veulens zijn overigens overal ter wereld beland, van Engeland en Duitsland tot Scandinavië.
Diepe achtertuin
Dertien jaar geleden moest het gezin Gjaltema noodgedwongen verhuizen omdat hun woning plaats moest maken voor loodsen. Verhuizen vonden ze prima, maar dan wel naar een plek waar ruimte voor de pony’s zou zijn. Die vonden ze aan de Boskwei, waar ze een diepe achtertuin hebben. Oane bouwde daar een nieuwe stal voor de pony’s en in de garage is een koets en rijtuig gestald, waarmee ze meerdere keren meegedaan hebben aan het ringrijden in de regio. ,,Tegearre mei ús beppesizzer, sy is ek sljocht op Ilona. It is sels sa dat as se hjir komt, giet se earst nei de pony’s, dan komt se yn ‘e hûs.’’
Echte Welsh fokker
Voor Oane Gjaltema zijn de pony’s zijn lust en zijn leven. ,,Hoe’t heit mei pony’s omgiet is unyk’’, zo beamen ook zijn zonen Jan en Willem. In de ponyen paardenwereld staat hij bekend als een echte Welsh fokker. Hij is altijd al een liefhebber van dit ras geweest en dan met name in de kleur vos. ,,De Welsh hat in moai karakter, se binne leaf mar wolle ek wol werke’’, vertelt Oane. Zijn vrouw Anna is al net zo dol op de pony’s. ,,Ik fyn it geweldich. Ek om der op de keuring in hengst by te sykjen dy’t der by past wêr’t dan ek wêr prachtiche fôltsjes út fuort komme. Tolve yn totaal.’’ Voor die veulens was altijd volop belangstelling tijdens de keuringen. ,,Soms stienen se ús by de yngong al op te wachtsjen.’’
Mooie herinneringen
Tijdens een Regionale Keuring wordt er gekeken naar het exterieur en de beweging en worden de pony’s op kwaliteitsvolgorde geplaatst.
Een week voor de keuring was Oane altijd al gespannen. ,,Dan wie hy net te genietsjen’’, lacht Anna. En als de presentatie goed was gegaan viel er een last van z’n schouders. ,,Ilona presintearre har altyd sa moai, mei de earen omheech, de hals rjocht, de sturt plat op ‘e rêch en dan sweefde se der oer. Wy ha der in protte plezier oan belibbe’’, zo kijkt Oane terug. Nog altijd kan Oane niet zonder zijn pony’s en andersom kunnen ze ook niet zonder hem. Als hij ’s ochtends de sleutel omdraait horen ze hem al aankomen en wordt hij blij verwelkomd door Ilona en Gwyneth.
Hoogbejaard
Wel merkt Oane dat Ilona ouder wordt. De Welsh merrie wordt op 14 mei al 33 jaar. Dat terwijl deze pony’s gemiddeld tussen de 25 en 30 jaar oud worden. ,,Sy is heech heech ‘bejaard’’’, zegt Jan. Volgens de veearts is Ilona nog kerngezond, alleen door ouderdom worden zijn kiezen minder. ,,Se moat oan ‘e slobber’’, voegt Willem eraan toe. Oane knipt het voer zelf in kleine stukjes zodat het goed behapbaar is. Zelf wordt Oane ook een dagje ouder, de voormalig metselaar is inmiddels 76 jaar. Toch hoopt hij de pony’s nog zo lang mogelijk te kunnen verzorgen. ,,Dan hast in doel yn it libben. Boppedat kinne we dizze ponny’s net misse. Sy hearre by ús famylje dus wy hoopje dat we der sa lang mooglik fan genietsje kinne.’’
