BROEKSTERWÂLD – Hoe houd je werk en privé gescheiden als je privéleven je werk ís? Het is de vraag waar Friese vlogger Tjits van der Wal (34) uit Broeksterwâld iedere dag een antwoord op probeert te vinden. Met haar Tjits Floch geeft ze haar volgers dagelijks een kijkje in haar drukke gezinsleven. Een meer dan fulltime baan. ,,En noch roppe minsken soms: wat hasto in leuke hobby!’’
In nije dei, in nije floch! Het is de eerste zin waarmee Tjits al haar vlogs op YouTube begint. Vijf dagen per week neemt ze ons mee in het wel en wee van haar man Jelke, zoon Sake (7) en dochter Yldau (2). Van het knutselen van een roze eenhoorn aan de keukentafel tot het spotten van een grijze zeehond op Ameland. En van de rondzwervende jassen, tassen en schoenen in huis tot een bezoek aan vakantiepark Huttenheugte. Tjits tovert alledaagse dingen om tot verrassende vlogs, die dagelijks door duizenden trouwe volgers worden bekeken. Het bedenken van al deze
korte video’s lijkt haar moeiteloos af te gaan, maar niets is minder waar. ,,Yn in floch van noch gjin tsien minuten sit soms in hiele dei wurk.’’
Het lijkt wellicht eenvoudig, maar ga er maar eens aanstaan: iedere dag een filmpje maken over een nieuw onderwerp. Toch lukt het Tjits al 2,5 jaar om vijf dagen per week iets grappigs, ontroerends of verrassends te bedenken. ,,Yn 2020 bin ik begûn’’, vertelt ze. ,,Yldau wie doe krekt sân wike âld. Yn al dy tiid ha ik íen wike fakânsje hân. Dat fielde sa nûver, om in wike lang net te floggen. It is echt ûnderdiel wurden fan ús libben.’’ Daarmee zegt ze niets te veel. Wie oplet, ziet dat boven de keukentafel een statief voor een camera tegen het plafond is geplakt. ,,Dy is foar ús knutselflochs’’, lacht Tjits. ,,De bern witte net better of dy kamera hinget dêr altyd al.’’
Privé en werk in één
Wanneer Tjits in 2020 door Omrop Fryslân wordt gevraagd om dagelijks een vlog in het Fries te maken, is ze gelijk enthousiast. Toch is er naast enthousiasme ook twijfel. ,,Ik wurke by ZIENN as ‘ambulant medewerker’ yn de ferslavingssoarch. In prachtige baan, wêryn’t ik echt wat betsjutte koe foar minsken. Tagelyk wie de kâns om te floggen foar de Omrop ék in kâns om mear thús te wêzen en te sjen hoe’t de bern grut wurde. Mei op oantrunen fan Jelke ha ik ‘ja’ sein. Sûnt dy tiid is ús gesinslibben myn privé en myn wurk. Wat lykwols net betsjut dat ik álles filmje. Ik meitsje hiel bewust in kar yn wat ik wol en net sjen litte wol.’’
‘Ik fyn it wichtich dat ús bern de leafde foar de Fryske taal en kultuer meikrije’
Die combinatie is niet altijd eenvoudig, benadrukt Tjits. Want wanneer ben je aan het werk en wanneer ben je vrij als je thuis werkt. ,,Dy skieding bliuw ik noch altyd lestich finen. Fandêr dat ik alle moandeis nei it Omrop-kantoar yn Ljouwert gean. Dêr oerlis ik mei kollega’s oer de fideo’s dy’t ik makke ha en oer saken dy’t ik njonken it floggen noch doch.’’ Naast vlogs maakt Tjits ook haar eigen kinderliedjes en voorleesvideo’s. Bovendien reist ze met haar Tjits Floch Fruit Tour langs basisscholen in heel Friesland om gezond leven te promoten. Allemaal in het Fries. ,,Ik fyn it wichtich dat ús bern de leafde foar de Fryske taal en kultuer meikrije. Fandêr dat ik alles dat ik doch yn it Frysk doch. Sjonge, flogge en foarlêze.’’
‘Gjin inkele floch is samar wat. Oer alles ha ik neitocht’
Een kop en een staart
De term ‘creatieve duizendpoot’ typeert Tjits het beste. Als meisje groeit ze op in een muzikaal gezin in Broeksterwâld. Als middelste van drie dochters erft Tjits de theatergenen van haar vader. Al vroeg staat ze op de planken in toneelstukken en musicals. Ze schrijft en regisseert bovendien haar eigen kindervoorstellingen. ,,Al dy kennis komt my no goed fan pas yn myn wurk as flogger’’, legt ze uit. ,,Al myn flochs ha in kop, in middenstuk en in sturt. Faak sûnder dat minsken it yn de gaten ha, fertel ik in lyts ferhaal. De keunst is om dat te dwaan, sûnder dat it opfalt. Mar gjin inkele floch is samar wat. Oer alles ha ik neitocht.’’
Ondanks haar creativiteit is het af en toe zoeken naar een geschikt onderwerp. Haar kinderen vormen een onmisbare inspiratiebron. ,,Soms komt ús soan Sake mei in idee foar in floch. Dan sil er mei in freon boartsje en ha se plannen om wat te bouwen of te organisearen. Dan oppert er it idee dat ik dêr wol in filmke oer meitsje kin. Dat fyn ik geweldich. Ik doch alles yn oerlis mei de bern. Yldau is noch hiel lyts fansels, mar Sake jout sels oan as er wol of net yn in floch meidwaan wol. Wy ha fan begjin ôf oan ôfsprutsen dat ik ophâld as de bern it net mear leuk fine. Want ek hja wurde herkend as wy te boadskipjen gean of mei ús
allen op stap binne. Sels op it fuotbalfjild binne der tsjinstanners dy’t Sake kenne fan de flochs.’’
Honderd meter verderop
Ook Tjits zelf wordt regelmatig herkend op straat. En dat is even wennen, geeft ze toe. ,,Noch altyd fielt it wat ûngemaklik as minsken my in komplimentsje jouwe. Tagelyk ha ik leard om gewoan ‘dankewol’ te sizzen yn stee fan it ôf te dwaan mei in ‘ach, it falt toch wol wat mei wat ik doch’-reaksje. Ik gean graach mei bern op de foto en nim dêr alle tiid foar. Sûnt ik by de Omrop de berneprogramma’s presintearje, is de oandacht noch grutter wurden. Ik lear der hieltyd mear fan te genietsjen.’’
Of ze ooit te groot wordt voor Broeksterwâld? ,,Bist gék! Dêr bin ik berne’’, wijst ze door het raam naar het huis van de buren. ,,Ik bin letterlik 100 meter opskood. En ik soe noait mear oars wolle. Al myn famylje en freonen wenje tichtby. Dat is myn waarme nestje. Myn freonen en famylje binne myn alles. Dus ferhûzje út Broeksterwâld? Gjin tinken oan. Al soe it wol in moaie ferhûs-floch opsmite!”
‘Myn freonen en famylje binne myn alles’
Niet altijd zes gooien
Steeds meer leert Tjits dat ze met haar vlogs waardevol is voor anderen. Een levensdoel dat als een rode draad door haar leven loopt. ,,Ik wol dingen dwaan dy’t ‘nut’ hawwe. Dy’t der ta dogge. Ik wol minsken bliid meitsje, ferrasse en helpe. Dêrtroch rint de beker wolris oer.’’ Als ondernemer, als moeder, als vrouw van, als zus, als vriendin en als dochter is het af en toe lastig al die ballen hoog te houden. ,,Dat sille in hiel soad froulju fan myn generaasje herkenne’’, denkt Tjits. ,,Mar dan tink ik mar oan wat Jelke altyd tsjin my seit: ‘Tjits, hoechst net altyd seis te smiten’.’’
