DOKKUM/BURGUM – Tim Cuperus uit Burgum was nog maar 21 jaar toen zijn buurman hem persoonlijk vroeg de brouwer van ‘zijn’ Kâld Kletske te worden. Nu, vijf jaar later, brouwt hij zo’n 200.000 liter bier per jaar vanuit Brouwerij Dockum. Mooie bijkomstigheid is dat hij meerdere prijzen in de wacht heeft gesleept met het bier.
Lees verder onder de foto.
Eigenlijk wilde Tim wiskundeleraar worden, maar dat liep anders. ,,Ik ha nei myn stúdzje twa jier mei in soad wille as wiskundedosint foar de klasse stien’’, vertelt Tim. Als hobby maakte hij ook wel filmpjes dus vroeg zijn buurman, Sytze Hoogstins, of hij het proces van het bierbrouwen eens op camera vast wilde leggen. Sytze was namelijk hobbybrouwer. ,,Dat ha ik dien en tagelyk fûn ik it bierproses sa nijsgjirrich dat Sytse tsjin my sei: ‘Do snapst it wol aardich, moatst der sels ek mar mei oan ‘e gong’.’’
Of er raakvlakken zijn met bierbrouwen en wiskunde weet Tim niet, maar de manier waarop hij als wiskundeleraar denkt helpt volgens de brouwer wel. ,,Ik tink yn logika. It moat ferklearber wêze.’’ In 2014 produceerde Sytze Hoogstins zijn eerste ‘kâld kletske’, zoals zijn schoonzoon het bier gekscherend noemde als hij een flesje voor hem uit de kelder haalde (‘wolst ek in kâld kletske ha?’). Het begon met 1000 liter voor de Mitra in Burgum. ,,Dat wie doe ien fan de earste lokale bieren. Yn in maand tiid wiene alle kâlde kletskes útferkocht’’, vertelt Tim.
‘Dat hy my dit tafertroude, fûn ik in hiele eer’
Dat smaakte naar meer. Binnen vier jaar tijd ontwikkelde Sytze maar liefst zeven verschillende ‘kâld kletskes’. ,,Yn 2017 waard hy slim siik. Kanker. Hy koe net mear better wurde. Syn skoansoan en in ploechje freonen fregen him wat syn lêste winsk wie. ‘In eigen bierbrouwerij’, wie it antwurd.’’ Tijdens een proeverij bij Sytze thuis kwam deze wens bij enkele aanwezige ondernemers – onder andere van Probo in Dokkum ten gehore. Zij maakten zijn droom waar.
,,Hy hat mei in 3D-bril noch sjoen hoe’t de Brouwerij derút kaam te sjen’’, zegt Tim. Dat er een belangrijke rol voor hem was weggelegd in het verwezenlijken van Sytze Hoogstins zijn droom kreeg hij op een zondag van zijn leermeester te horen. Tim weet het nog goed. Sytze zat toen al in zijn laatste levensfase. ,,Hy sei tsjin my: ik wol graach datsto de brouwer wurdst fan it Kâld Kletske. Dat die my hiel folle, want ik wist hoe precys Sytze wie. Dat hy my dit tafertroude, fûn ik in hiele eer.’’
De basis van it Kâld Kletske is altijd gelijk gebleven, al is de kwaliteit van de receptuur door de jaren steeds meer verbeterd. Inmiddels zijn er tien verschillende smaken. De opening van de brouwerij heeft de grondlegger niet meer meegemaakt. Sytze Hoogstins overleed in augustus 2017 op 60-jarige leeftijd. Een jaar later werd de brouwerij aan de Hogedijken in Dokkum geopend. Tussen de grote brouwketels prijkt een grote foto van Sytze waarop staat dat zijn passie door een jongere generatie brouwers wordt voortgezet. ,,Hy sjocht mei ús mei.’’
Met zijn 26 jaar mag Tim Cuperus zich nog steeds de jongste professionele brouwer van Nederland noemen. Hij mocht zelfs meedenken over het inrichten van de oude klimhal tot een professionele bierbrouwerij. Ondertussen werkte Tim nog twee dagen per week door als wiskundeleraar. Nu is hij fulltime bezig met bierbrouwen. Hij maakt lange dagen, van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat, maar je hoort hem niet klagen. ,, Allinne de brouwerij hie efternei sjoen wol wat grutter mocht’’, lacht de bierbrouwer. Nu wordt meer dan de helft van het pand in beslag genomen door de horeca. Sinds de coronamaatregen zijn opgeheven wordt het gebouw
weer steeds vaker gebruikt voor (bedrijfs)feesten, vergaderingen en evenementen.
‘Wy brouwe net foar de priizen’
Kâld Kletske is inmiddels uitgegroeid tot een sterk merk dat in heel Fryslân wordt verkocht. Elk biertje heeft een eigen thema. Samen met Merk Fryslân heeft Kâld Kletske de meest inspirerende en onontdekte plekken van Friesland benoemd op de etiketten van het biertje. ,,Op dizze wize hat ús bier in tafoege wearde foar de ferkeapjende partijen en de einbrûkers’’, stelt Tim. Het bier is te koop in de Friese horeca, slijterijen, delicatessenwinkels en supermarkten. Daarnaast heeft de Burgumer ook een nieuw IPA bier (zie kader) ontwikkeld waarmee hij vier prijzen heeft gewonnen tijdens de World Beer Awards. Ook dit bier is weer gekoppeld aan een verhaal. ,,Dizze ferhalen – ferteld troch Kapitein IPA – binne werom te finen op de blikken fan DUTCH IPA. Elke ôfbylding fertelt oer de gefaren dy ‘t er oerwûn hat én oer de smaken fan de betreffende IPA.’’
De gewonnen prijzen ziet Tim als een mooie waardering voor het werk. ,,Mar we brouwe net foar de priizen. It bier moat kwalitatyf goed en tagonklik wêze’’, vindt hij. De ontwikkeling van nieuwe smaken bier gaat door. De Black Canon in een zwart blik is de nieuwste soort van het merk DUTCH IPA en dit zal zeker niet de laatste zijn. De verwachting is dat speciaalbier alleen nog maar populairder zal worden.
,,Minsken drinke tsjintwurdich leaver in pear lekkere bierkes as in hiele protte.’’ Tim bepaalt de smaak niet in zijn eentje, daar komt een speciale smaakcommissie aan te pas. Ook heeft hij sindskort hulp van een collegabrouwer, Hester Kuipers, die een paar jaar geleden als stagiaire bij hem begon. Tim: ,,Ik fyn it moai om stagiaires op te leiden. Brouwerij Dockum is derom ek in ‘erkend leerbedrijf ’. Dan komt myn oplieding as dosint toch noch fan pas.’’
Kâld Kletske bekroond
Diverse Nederlandse onafhankelijke bierexperts en keurmeesters bekroonden de Kâld Kletske Pils en de Kâld Kletske Jiertiid uit Dokkum tot twee van de allerbeste (speciaal)bieren van Nederland. De Jiertiid scoorde een zilveren medaille. Dit biertje viel in 2020 ook al eens in de prijzen. ‘Heerlijk verfrissend seizoen bier met tonen van citrus en een aangename bitterheid. De perfecte dorstlesser vanwege de droge afdronk met gistig karakter en volle schuimkraag’, aldus het juryrapport. De pils scoorde een bronzen medaille. Volgens de jury is dit een heerlijk frisse pilsener met een licht bittere afdronk en volle, zachte smaak.
