KOLLUMERZWAAG – Auke de Boer (66) woont al meer dan veertig jaar in Kollumerzwaag. Toch hebben veel mensen uit het dorp geen flauw idee dat hun dorpsgenoot ‘wereldberoemd’ in hun buurprovincie Groningen is. Hij kreeg bij zijn afscheid als stadsbeiaardier van Groningen zelfs een erepenning.
Stadsbeiaardier Auke de Boer stopt in Groningen, maar blijft in Dokkum
Lees verder onder de foto.
In september speelde Auke de Boer zijn laatste concert op het carillon van de Martinitoren. ,,Ik werd ook wel de Friese gastarbeider van de Martinitoren genoemd’’, lacht Auke. Voor sommige Groningers was het moeilijk te verkroppen dat een Fries letterlijk de hoogste ambtenaar van de provincie was. Trots waren ze wel, zo bleek tijdens zijn afscheid. Onder andere trots dat de stadsbeiaardier er meerdere keren voor zorgde dat de iconische toren van Groningen en de carillonmuziek dankzij hem wereldwijd in een positief daglicht werden gesteld. Hoogtepunt was misschien wel het filmpje dat Mick Jagger op social media met de wereld deelde van Auke de Boer zijn uitvoering van Paint it Black, gespeeld op het carillon van de Martinitoren. Het filmpje ging viral.
Genieten van het orgel
,,Ze zeggen weleens dat ik ook op social media moet omdat ik dan heel veel volgers zou kunnen krijgen. Maar dat zegt me niet zoveel’’, zegt de geboren Fries. Hij groeide op in Drachten, Sneek en Stiens en verhuisde op zijn twaalfde met zijn ouders en broers naar Buitenpost waar zijn vader op het gemeentehuis werkte. Auke is de oudste zoon in het gezin en ook de enige met een muzikaal talent. ,,Ik weet niet van wie ik dat heb. Mijn moeder speelde wel orgel, maar dat hield met een psalm of gezang wel op.’’ Hoewel hij ook in zijn jongere jaren bij het koperensemble van muziekschool de Wâldsang speelde, heeft Auke altijd al ‘iets’ met het orgel gehad. ,,Als jongetje kon ik echt genieten van dat prachtige orgel die de hele westkant van de kerk in beslag nam. Ik dacht dan: wat zou het mooi zijn als ik daarop kon spelen.’’
De hele stad luistert mee
Hij maakte van zijn droom werkelijkheid door af te studeren aan het Conservatorium en daarna de studie tot stadsbeiaardier te volgen op de Nederlandse Beiaardschool in Amersfoort. ,,Dit was lange tijd de enige professionele opleiding tot stadsbeiaardier ter wereld. Er waren in die tijd ‘veel’ studenten, vijftien of zestien, waarvan de helft uit het buitenland kwam’’, vertelt Auke. Het bijzondere aan het carillon is volgens hem dat je op dit instrument niet even voor jezelf kunt oefenen. ,,Als je op het carillon speelt, luistert de hele stad mee.’’ Auke was de twintigste beiaardier van Groningen (sinds 1525) en speelde elke dinsdag en zaterdag vóór de stad, maar noemde het carillon het instrument ván de stad. ,,Daarom wilde ik de stad er ook bij betrekken. Het is hún instrument, waarop ik als beiaardier mocht spelen.’’
Fries volkslied
Dit deed hij door een verzoekprogramma in het leven te roepen in samenwerking met RTV Noord. Auke bracht op die manier decennia lang een uiteenlopend repertoire ten gehore op de 52 klokken van het carillon. Van Hansje pansje kevertje tot het Fries volkslied. Dit laatste tot grote consternatie van de Groningers. Het nummer was aangevraagd door Bernlef , de studentenvereniging voor Friese jongeren in Groningen. En de opbrengst (rond 5000 euro) was voor het goede doel. ,,Dit was de eerste en de laatste keer dat ik het Frysk Folksliet live voor de radio speelde vanuit het carillon van Groningen. Het werd zelfs landelijk nieuws. Mijn vrouw luisterde die dag in de auto naar Radio 1 en daar hoorde ze dat Auke de Boer het Fries volkslied speelde vanuit de Martinitoren.’’
Grensverleggend
Het was grensverleggend dat Auke de Boer niet alleen volksliedjes op het carillon speelde, maar ook popmuziek. Dat maakt Auke bijzonder ten opzichte van andere stadsbeiaardiers. Hij kijkt breder dan het instrument. Vaak speelde de beiaardier in op de actualiteit. Zo bracht hij in 2008 ‘Perfect Day’ ten gehore op de dag dat Lou Reed een optreden in de stad zou geven. Zijn manager was op dat moment toevallig op de Grote Markt en hoorde dat. Een half uur later had Auke de Boer Lou Reed aan de lijn, of hij even in de toren mocht kijken om te zien wie zijn nummer speelde. Ze zijn de hele middag gebleven. Dat Auke ook nummers als ‘De Vlieger’ van André Hazes op het carillon speelde konden veel van zijn collega’s niet begrijpen. ,,Zij wilden alleen Bach of Beethoven spelen, of zoals zij het noemen: goede muziek. Maar wat is goede muziek? Het moet wel melodisch zijn, anders kan ik het niet uit de klokken toveren. Maar ik wilde de muziek met de verzoeknummers van mensen juist toegankelijk maken voor een breder publiek’’, legt Auke uit. Dat is volgens de wethouder van Groningen, Berndt Benjamins, goed gelukt. ,,Auke de Boer heeft ongelofelijk veel inwoners en bezoekers van Groningen een moment van herkenning, vreugde en ontroering bezorgd’’, zo zei hij tijdens zijn afscheid.
Met pensioen
De laatste keer dat Auke de Boer het carillon bespeelde was al in april, traditiegetrouw op Koningsdag, maar zijn afscheid volgde in september. ,,Een stadsbeiaardier die met stille trom – of zwijgende klokken – vertrekt, dat hoort niet’’, vond de wethouder. Auke had graag nog even door willen gaan als stadsbeiaardier van Groningen, maar omdat hij de pensioengerechtigde leeftijd heeft behaald vond de gemeente het tijd om het stokje over te dragen aan een jongere generatie. Auke hielp zelf mee om zijn opvolgers te werven, Maurits Bunt en Bob van der Linde. ,,Ik draag mijn werk met een gerust hart over aan deze twee toppers.’’ Toch zal hij het spelen in ‘zijn toren’ wel missen. ,,Waar je ook staat in Groningen, de Martinitoren zie je overal.’’
Mooiste carillon in Dokkum
Gelukkig hoeft Auke de Boer zijn werk als stadsbeiaardier niet helemaal op te geven, want hij is ook nog stadsbeiaardier in Dokkum. ,,Gek genoeg heb ik, wat ik in Groningen van de grond heb gekregen, in Dokkum nooit bereikt. Dat terwijl Dokkum één van de mooiste carillons van heel Nederland heeft, qua sfeer en klank. Het carillon van Groningen is te vergelijken met een ‘grand old lady’, terwijl Dokkum een ‘dartelend famke’ heeft. Ik heb in Dokkum wel veel gedaan. Zo hebben we luisterwedstrijden georganiseerd voor kinderen van de basisschool en op 16 april, de dag dat Dokkum is bevrijd, speel ik altijd ‘O Canada’ op het carillon, wat zeer gewaardeerd wordt.’’ Wat velen niet weten is dat Auke de Boer ook meerdere keren naar Amerika is gereisd om daar concerten te geven. Meer dan honderd concerten heeft de muzikant uit Kollumerzwaag daar op zijn naam staan. Hij heeft in 2016 zelfs een lezing gegeven in de Belgische Senaat in Brussel over het carillon en was in Japan in Rail Away te zien.
En nu? Misschien is de tijd rijp om het dichter bij huis te zoeken. ,,Ik hoop in Dokkum nog een aantal jaren door te gaan. Het wordt eerst tijd om de oubollige liedjes op de automaat te veranderen voor hippere melodieën. Ook hierbij sta ik open voor suggesties van omwoonenden. En wie weet wat we verder nog allemaal teweeg kunnen brengen…’’
