Waar heeft het oudste Raadhuis van Dokkum gestaan? Streekarchivaris W.T. Keune stelde in 1983 tijdens de opening van de nieuwbouw van het Stadhuis op de Zijl dat ‘wij nimmer met zekerheid antwoord krijgen op deze vraag’. Niets is echter minder waar, zo blijkt nu uit onderzoek van de Historische Vereniging Noordoost-Friesland.
Dat er weinig informatie over het onbekende raadhuis is, heeft wellicht te maken met de Waalse furie van 1572. Delen van de stad werden in brand gestoken waarbij de archieven van de stad mogelijk niet gespaard zijn. Een eerste vermelding van een raadhuis is te vinden in het burgerboek van Dokkum toen ‘Jan Backer onder ‘t Raedthuijs’ op 29 mei 1577 beloofde om zich ‘eerlijcken en catolijck’ te gedragen. Waar dit Raadhuis zich bevond was tot op de dag van vandaag niet duidelijk.
Piet de Haan van de Historische Vereniging Noordoost-Friesland heeft echter ontdekt dat het oude Raadhuis zich bevond op de plek waar nu Stadscafé Restaurant Artisante is gevestigd. ,,De oplossing ligt in een verkoop van 1583. Duifje Jacobs Heerman en haar man Tiebbe Jelgers verkochten hun pand op de hoek van de Diepswal en de Hoogstraat’’, legt Piet de Haan uit. Het betreft ‘…… een seckere huisinge mette wettelijke eigendom van de plaats waarop het staat. Staande bij de brugge op de oosterhoek van Hoogs-
traat hebbende het Diepswal ten zuiden en t’olde Raethuys ten noorden.’ ,,Door nu alle gevonden archiefstukken met daarin de vermelding Raadhuis in chronologische volgorde te plaatsen, wordt duidelijk dat een aantal verkopen betrekking hebben op een raadhuis, waarvan het bestaan tot nu toe niet bekend was’’, stelt De Haan. Hij voegt eraan toe dat dit niet verward moet worden met het bekende ‘Olde Raadhuis’ op de kaart van Geerlkerken op de plaats waar nu de HEMA staat.
Hoe dit onbekende Raadhuis bij de hoek van de Diepswal eruit zag is niet meer na te gaan. Gezien de vermelding in het Burgerboek ‘Jan Backer onder ‘t Raedthuijs’ betrof het wellicht een pand met een half verdiepte kelder. Ook is bekend dat er een waterput was die anno 2020 nog steeds aanwezig is. Deze is na een verbouwing zorgvuldig afgedekt en niet toegankelijk.
Het Raadhuis bezat ook een klok waarvoor stadsbode Hijlcke Johannes verantwoordelijk was. Deze gesworene stadsbode van Dokkum had
misschien wel een vooruitziende blik want hij woonde in die periode in de Nauwstraat op de plaats dat tegenwoordig deel uitmaakt van…… HotelCafé-Restaurant ‘t Raedhûs. Bij de bekendmaking van de locatie van het oudste Raadhuis van Dokkum is er ook weer een bode bij betrokken, te weten hoofdbode Simon Vellinga.
Tot 1590 was hier het ‘Stadsraethuijs’ gevestigd, zo staat er sinds vorige week op de gevel van Stadscafé Artisante geschreven. Deze bijzondere ontdekking werd door Piet de Haan (rechts) van de Historische Vereniging Noordoost-Friesland onder grote belangstelling gepresenteerd aan onder andere burgemeester Johannes Kramer in het bijzijn van bierdragers en de bode.
