Bewegen. We doen het steeds minder. Te weinig bewegen kan niet alleen zorgen voor fysieke en geestelijke problemen, maar door te weinig bewegen doen we ons zelf vaak ook veel te kort. Missen we sociale contacten. De landelijke cijfers over mensen en juist ook kinderen die te weinig bewegen en daardoor vaak te dik zijn, waardoor er lichamelijke problemen ontstaan, zijn onthutsend.
Ook onze regio ontkomt niet aan deze cijfers, vandaar ook dat de buurtsportcoaches in Noardeast Fryslân en Dantumadiel het druk hebben. Een gesprek met deze mensen leert wat hen beweegt: onze gezondheid maar ook het lot en de toekomst van onze kinderen en kleinkinderen.
‘Er is een tijd geweest dat bewegen normaal was. Je hoefde er geen speciale aandacht voor te hebben. Die tijden liggen echter al jaren achter ons. Wij zien dat steeds meer mensen kampen met overgewicht, met alle gevolgen van dien. We merken het juist bij kinderen, omdat wij vooral met hen werken,’ verklaren Amarins Hilverda, Eelke van der Heide en Anton van Zwol in hun meest zuidelijke centrum, het Badhûs in De Westereen. Deze mensen zijn drie van de in totaal zes medewerkers, die in de gemeenten Noardeast Fryslân en Dantumadiel actief zijn. Met de nadruk op actief, want samen met hun collega’s Aggie Walsma, Tom van der Meer en Anke Margryt Jacobs proberen ze alle mogelijkheden te grijpen die zich voordoen om kinderen bezig te laten zijn met sport en spel.
Anton van Zwol ziet helaas tot zijn eigen schrik, dat ook deze regio niet ontkomt aan, wat wel eens wordt omschreven als een ‘welvaartsziekte’, mensen die te dik zijn. Vaak een gevolg van te weinig beweging in combinatie met verkeerd voedsel. ‘Wij willen echter wel duidelijk omschrijven, dat dik zijn lang niet altijd komt door bovenstaande aspecten. Dit voor alle duidelijkheid. Maar laten we eerlijk zijn, bewegen is altijd beter dan stilzitten. Je voelt je toch vaak beter als je iets gezonder leeft en het is ook goed voor de sociale contacten,’ aldus de trainer van voetbalvereniging Veenwouden.
Om gemeenten te ondersteunen in het creëren van voldoende sporten beweegaanbod voor alle inwoners van jong tot oud, investeert het ministerie van VWS in de uitbreiding en een bredere inzet van combinatiefuncties met extra buurtsportcoaches. Doordat zij zowel werkzaam zijn bij een sportof beweegaanbieder als in tenminste één andere sector, dragen zij eraan bij dat meer mensen in hun eigen nabije omgeving kunnen sporten en bewegen. Buurtsportcoaches zijn combinatiefunctionarissen met als specifieke opdracht het organiseren van een sporten beweegaanbod in de buurt en het maken van een verbinding tussen sporten beweegaanbieders en andere sectoren zoals zorg, welzijn, jeugdzorg en kinderopvang en onderwijs. Er is altijd sprake van een combinatie met sport en bewegen.
De buurtsportcoaches in Noardeast-Fryslân en Dantumadiel profileren zich op een breed terrein en grijpen alle mogelijkheden die er zijn. Vaak ontwikkelen de coaches zelf ook ideeën om mensen aan het bewegen te krijgen. ‘We spelen vaak met de gedachte dat er eigenlijk meerdere mensen of organisaties bij betrokken moeten zijn. Daarom zoeken we meestal contact met verenigingen, maar anderzijds kunnen verenigingen ook contact met ons opnemen. Graag zelfs. We kunnen dan in overleg een plan opzetten waarin sport en spel, dus plezier en bewegen samengaan. Onze insteek is echter dat wij niet als vaste organiserende partij fungeren. Stel bijvoorbeeld dat een tennisvereniging graag nieuwe leden aan zich wil binden. Wij zijn dan bereid om in overleg een actief programma op te zetten, maar trekken onze handen na een bepaalde periode terug. Eigenlijk moet het dan zo zijn dat mensen blijven bewegen, wellicht lid worden van de vereniging. Zo kun je het op een breed terrein zien, we kunnen ook sport en spel organiseren, scholen helpen en begeleiden op het gebied van gymnastiek. Wij hebben vaak de expertise en de mogelijkheden en ook de tijd om verenigingen daadwerkelijk te ondersteunen. Scholen ondersteunen is een van onze belangrijkste pilaren.’
De rol van de buurtsportcoaches in Noardeast Fryslân en Dantumadiel wat betreft intersectorale samenwerking, verbindingen te leggen tussen sporten beweegaanbieders en andere sectoren sluit goed aan. Niet alleen wat betreft de visie, maar ook op hun manier van werken. Bezig zijn met bewegen, beter leven en een goede leefstijl ontwikkelen. Dat daarbij steeds nieuwe mogelijkheden gezocht worden is zeker een compliment waard, het zestal laat zich niet in een hoekje duwen en beperkt zich niet tot een categorie, integendeel zelfs, daar waar mogelijkheden voor ouderen liggen worden die ook benut. Zo is er bijvoorbeeld een samenwerking met De Klyster in Damwâld, worden er contacten onderhouden met diëtisten omdat ook gezonde voeding van belang kan zijn.
‘Eigenlijk kun je het zo breed niet noemen of wij gaan er mee aan de slag. Het is prachtig en intens werk, vooral als je resultaten boekt,’ besluit het trio het verhaal van buurtsportcoaches. Mensen, die op de bres staan voor gezonder leven met centraal daarin bewegen en het kan niet vaak genoeg benadrukt worden het plezier dat mensen daaraan kunnen beleven. ‘Het hoeft niet altijd groot te zijn, meestal begint en blijft het klein, maar dat mensen beseffen dat ze bewuster moeten leven, beter met hun lichaam omgaan, kan in een latere levensfase nog veel meer profijt opleveren.’
