“Yn Leiden ha se my sa geweldich goed holpen”
DE WESTEREEN – Iedereen is wel eens z’n stem kwijt na een gezellig feestje of een hardnekkige keelpijn. Maar anderhalf jaar alleen maar kunnen fluisteren, daar moet je toch niet aan denken. Dit spraakmakende verhaal overkwam Riekje Visser uit De Westereen. Na een lange zoektocht belandde ze uiteindelijk bij het spraakcentrum in het Universitair Medisch Centrum Leiden. Daar kreeg ze met behulp van een unieke visualiseringstherapie in nog geen twee uur de controle over haar stem terug. “Ik bin der noch stil fan.”
Het is december 2022 als Riekje net voor de kerstdagen wordt geveld door een griepje. Ze heeft last van koorts, hoofdpijn en heeft vrijwel geen stem. Na een dag uitzieken in bed lijken de ergste klachten voorbij, maar haar stem blijft weg. Voor Riekje geen reden tot paniek, want stemproblemen had ze al eens eerder. “Ik ha in pear jier lyn problemen mei myn stim hân”, vertelt ze. “Troch ekstreme spanning koe ik doe hast njoggen moanne net prate. Mar ik fielde no oan alles: dit is oars.”
Een klein wereldje
Bekend in de wereld van stemproblemen klopt Riekje als eerste aan bij haar logopediste van de Kwadrant Groep. Zij is specialiste in niet-aangeboren stemproblemen en haalt alles uit de kast om Riekje haar stem terug te geven. Maar wat ze ook probeert, niets helpt. “Ik koe thús allinnich mar flústerje”, blikt Riekje terug. “Myn man Wybe naam de telefoan op, want net ien koe my ferstean. En nei jierdeis of feestjes gong ik ek net mear. Stadichoan waard myn wrâldsje al mar lytser.”
“Stadichoan waard myn wrâldsje al mar lytser”
Het volgende adres waar Riekje aanklopt, is de huisarts die haar doorverwijst naar de neuroloog in ziekenhuis MCL in Leeuwarden. De neuroloog, de longarts, de KNO-arts: allemaal nemen ze Riekje van top tot teen onder de loep. Maar alle uitslagen zijn goed. Er is geen enkele medische aanwijzing te vinden voor Riekjes stemproblemen. Op advies van de neuroloog wordt Riekje doorverwezen naar de medisch psycholoog. De tijd verstrijkt, maar maand na maand komt er geen verbetering. “Ik waard der mismoedich fan.”
Een feestelijke verrassing
Dat een doorbraak soms op een onverwacht moment kan komen, bewijst dit verhaal. Terwijl Riekje thuis zit, gaat haar man Wybe in januari 2024 naar een feestje van een goede vriend. Daar vragen ze hem uiteraard hoe het met Riekje gaat. Wybe vertelt de aanwezige verjaardagsgasten het merkwaardige verhaal over de verloren stem van
zijn vrouw. En dat levert een bijzondere reactie op. Wybe: “Njonken my op de bank siet in man, dy’t sei: ‘Dat hat in kollega fan my ek hân. Dy is nei Leiden west en kin wer prate’. Doe tocht ik: blikstiender, dan moatte wy dêr ek hinne!”
Opgetogen komt Wybe die avond thuis en vertelt Riekje het verhaal over de collega en zijn ervaring in Leiden. Op internet leest Riekje alles wat er te lezen valt over de afdeling Laryngologie (stem- en slikproblemen) dat in het UMC Leiden gevestigd is. Om echter op deze wachtlijst te komen, heeft ze een doorverwijzing nodig van haar artsen in het MCL. Er zit geen verbetering in de behandeling van het MCL en dus gaat ze de strijd aan met de KNO-arts en medisch psycholoog in Leeuwarden. “Dat wie sa maklik noch net, mar it is my slagge”, vat ze deze roerige tijd kort samen. “Lang om let mocht ik dan dochs nei Leiden ta.”
De kracht van visualisatietherapie
Maandag 22 april 2024 staat nog altijd rood omcirkeld in de agenda van Riekje. ’s Ochtends vroeg rijdt ze samen met Wybe naar Leiden, waar ze hartelijk worden ontvangen door de specialisten van het spraakcentrum. Om uit te sluiten dat Riekjes stemproblemen een medische oorzaak hebben, wordt ze opnieuw binnenstebuiten gekeerd. Ook de Leidse artsen zijn het erover eens: er is geen medische oorzaak. En dus start Riekje nog diezelfde dag met visualisatietherapie.
Visualisatietherapie is een relatief nieuw specialisme in de medische wereld, waarbij het vormen van beelden in je hoofd de sleutel tot succes is. Om te laten zien hoe dat in de praktijk in z’n werk gaat, krijgen Wybe en Riekje in Leiden een filmpje te zien van patiënten die net als Riekje hun stem kwijt waren maar na de behandeling weer kunnen spreken. “Se dienen der alles oan om my sa posityf mooglik te meitsjen”, legt Riekje uit. “Doe’t ik dat filmke seach, waard ik sa hoopfol. Kom mar op, tocht ik by mysels!”
Denken in het donker
Riekje wordt door de behandelend arts meegenomen naar een donkere, prikkelarme kamer. “De dokter frege my nei de allermoaiste dei fan myn libben. Dy moast ik my sa goed mooglik foar de geast helje.” Daarna volgen nog negen vragen over bijzondere, positieve momenten in Riekjes leven. En dan krijgt Riekje een eenvoudige opdracht:
noem de dagen van de week hardop. Zonder dat ze het doorheeft, krijgt haar stem steeds meer kracht en volume. “Ta beslút pakte de dokter twa stikjes papier, wermei’t se by myn ear ritsele wylst ik de moannen fan it jier opneame moast. Dêrtroch hie ik gjin ynfloed mear op it lûd fan myn stim. En doe sei se: ‘Zo, we zijn klaar!’”
In nog geen twee uur tijd heeft Riekje via deze wonderlijke behandeling haar stem terug. Ondersteboven van wat haar is overkomen, omhelst ze Wybe die al die tijd in de wachtkamer moest afwachten. “It momint dat ik mysels wer gewoan prate hearde, dat wie magysk”, glundert Riekje als ze terugdenkt aan die omhelzing. Ook Wybe is opgelucht. “Ik hie har stim sa lang net heard, dus it wie suver efkes wennen.” En het goede nieuws is: Riekje is genezen. Er zijn geen verdere behandelingen nodig. Geen logopedie, medicatie of thuisoefeningen. Klaar is Kees.
“It momint dat ik mysels wer gewoan prate hearde, dat wie magysk”
Miscommunicatie met de hersenen
De grote vraag is natuurlijk: wat was dan wél de oorzaak van Riekjes stemproblemen? Het antwoord blijkt al even verrassend als voor de hand liggend. De artsen in Leiden leggen Riekje uit dat de verbinding tussen haar hersenen en haar stembanden verstoord was. Dat kan iedereen overkomen. De kunst is om deze miscommunicatie te verhelpen. “En dat kinne se yn Leiden hiel goed”, weet Riekje inmiddels uit eigen ervaring.
Haar opluchting is nog altijd merkbaar. “Ik bin sa tankber dat ik úteinlik yn Leiden holpen bin. Yn noch gjin twa oeren tiid hie ik myn stim werom. Ik kin wer prate, laitsje, gean wer nei feestjes of stean hearlik mei de buorfrou te kletsen.” Riekjes boodschap is dan ook helder. “Hasto stimproblemen dy’t langer duorje as gewoanwei? En kinne se dy hjir yn Fryslân net goed helpe? Freegje dyn behanneljende artsen om in ferwiisbrief foar Leiden.”
