Op 13 juli vindt het Zomerfeest van het Vrije Piraten-festival plaats in Feankleaster, dat twee keer per jaar wordt gehouden. André van Dijk en Sven Keizer van de organisatie vertellen over het ontstaan van dit in de regio wereldberoemde festival en over alles wat bij zo’n happening komt kijken.
De zender De Vrije Piraten bestaat dit jaar 25 jaar en begon als illegale zender. Inmiddels worden de uitzendmarathons via streekomroep RTV NOF uitgezonden. Rond de kerstdagen wordt deze zender flink beluisterd. “Dêr is it ek mei begong. Dat dogge wy altyd sa ’n tsien of fiertien dagen”, vertelt Sven. De mannen van de Vrije Piraten merkten altijd dat de betrokkenheid van mensen uit de regio enorm was. “Dêrút wei binne ek de feesten ûntstien. Dy binne úteinlik nei in sukses ta groeit.” Rondom de kerstdagen vindt ook altijd het winterfeest plaats.
Hoewel André en Sven veel aan ‘de voorkant’ regelen, kunnen zij niet zonder hun team van zo’n 20 mensen. “De jûns sels ha wy allegear frijwilligers dy’t by it feest betrokken binne. In hiele protte minsken sette harren dan yn. Iderien docht wat oars: it ferkear, de technyk, de ynrjochting fan it terrein.”
Uniek aanbod
Door de jaren heen is de programmering op het feest wel wat veranderd, juist om uniek te blijven en een brede doelgroep aan te spreken. “Piratenmuzyk libbet noch steeds enoarm, mar do merkst dat de doelgroep dy’t by ús feesten komt, artysten as mei namme Marco Schuitmaker en Jannes geweldich fynt.” De Nederlandstalige muziek wordt steeds populairder. Dat betekent echter niet dat er voor piratenmuziek geen plaats meer is. “Wy probearje altyd in miks te meitsjen tusken wat minsken moai fine en om natuerlik altyd noch yts fan de piraten del te setten.”
Dit jaar is Dana Winner, een echte piraten-artiest, gestrikt voor het festival. “Dêr setst yn ‘e piratenwrâld toch wol wer wat mei del”, aldus Sven. Door een combinatie van beide ‘smaken’ te maken, wil de organisatie interessant zijn voor een brede doelgroep. “Wy ha it sa regele dat Dana Winner wol de âldere ferskes docht”, vult André aan. “Sa binne wy altyd wat dwaande.” Een andere piratenartiest, Dutch Boys, zijn ook aanwezig op het festival.
Quatrebras met zo’n 5000 mensen. Sinds de editie van 2023 zijn ze weer terug op hun vertrouwde terrein met het winterfeest. “Miskien komt dat ek noch wol fan de Ringobar út, mar Feankleaster hat toch wol wat”, zegt André.
Met name onder jongeren is de populairiteit van het Nederlandstalige levenslied gegroeid. Sven: “Do sjochst by de maratonútsjoering, ondanks dat it froeger op skoallen ek al populêr wie, op TikTok en Instagram allegearre filmkes fan komplete klassen dy’t de Vrije Piraten derfoar hawwe. Oft it no om Bûtenpost, Surhústerfean, Burgum of Dokkum giet: oeral krije we berjochten wei dat jongeren lústerje nei de Vrije Piraten.” Logischerwijs met gevolg dat door de jongeren de feesten van de Vrije Piraten altijd flink bezocht worden.
Hardstyle
De Vrije Piraten probeert tijdens de feesten ook te vernieuwen. “Bepaalde karren dêryn meitsje is wol lestich”, laat André weten. Tijdens zo’n groot feest houdt natuurlijk ook niet iedereen van Marco Schuitmaker of Jannes. “Yn dizze regio binne der ek in soad minsken dy’t hâlde fan hardstyle, lykas Darkraver. Dêr probearje wy altyd in bytsje yn te sykjen. No ha wy trije jier Darkraver hân; dit jier stiet D-Block & S-Te-Fan op ús poadium.” André laat weten dat je aan de aantallen mensen bij het podium waar Darkraver optrad, kunt zien dat de doelgroep ook deze muziek enorm waardeert.
Sven en André zijn beiden van mening dat Nederlandstalig ook wel naast hardstyle ligt. Niet zelden worden Nederlandstalige liedjes in een hardstyle-remix gegoten. “Dy doelgroepen passe wol byinoar. Ast rock en Nederlânsktalich hast, dat past totaal net, mar dit wol. Dat is superleuk om te sjen, en dêr dochst it ek wol foar.”
Ontstaan zomerfeest
Toen de Vrije Piraten bijna 20 jaar bestonden, werd een dag na het winterfeest in 2018 de aankondiging voor het zomerfeest gedaan. “Wy setten de kaartferkeap ek gewoan online. Yn ien jûn ferkochten wy 1500 kaarten foar it simmerfeest dat noch noait earder west wie. Wy hienen noch gjin artyst boekt, wy hienen noch niks dien. It wie allinnich in feest op papier. Wy soenen it simmerfeest ien kear dwaan. Mar wy murken dat minsken it sa moai fûnen.”
In de corona-periode is het niet gehouden. “Dit wurdt de fjirde kear.” Voor de zomer-editie in 2019 waren er ook al een aantal zomerfeesten georganiseerd, zoals bij De Trije Doarpen, maar dat is inmiddels zo’n 15 jaar geleden. Het Winterfeest werd wel twee keer eerder georganiseerd bij Feankleaster, maar dat is later verhuisd naar de tent achter
Beter voorbereid dankzij regelgeving
Tegenwoordig komt er bij het organiseren van een feest wel meer kijken dan vroeger. Toch zien beide mannen dit niet als hinderlijk. “Minsken sizze faaks dat it muoilyk is, mar do kinst dy der ek yn ferdjipje. Do hast te meitsjen mei feiligens en do wolst dat altyd alles feilich is”, zegt Sven. “It is wat omslachtiger wurden”, vertelt André. “Mar ast it no ien kear klear hast, dan sit it spik en span yn inoar. Do wist is sels ek folle better, mocht der wol wat barre.” Sven: “It is wol belangryk datst neitinkst oer de feiligens. De ambulânse moat der feilich komme kinne, de brânwacht. At der ûntromme wurde moat; wat giest dan dwaan?”
Het is volgens Sven belangrijk om als organisatie mee te groeien in wet- en regelgeving. Zo werken ze dit jaar samen met de NNRD, met hoogwaardige bekers die gerecycled kunnen worden. “Kinst sizze: dat dogge we net, mar do wolst ek dyn feest sa duorsum mooglik meitsje. At it net drekst yn ien dei goed is, hindert neat. At je mar wol meigeane yn dat ferhaal. Je moatte wol kreatyf bliuwe.”
Toenemende kosten
Wel is de afgelopen jaren alles duurder geworden en zo ook het organiseren van zo’n feest. Sven: “Wat wol muoiliker wurdt, binne de kosten. Yn de evenemintebrânsj binne de kosten hast wol 40 tot 50 prosint omheech gong. It ljocht en gelûd, de rydplaten, transport, brânstof.” Ook de strengere regels dragen bij aan de hogere kosten. André: “Ek mei befeiliging. Dat giet raar. Oars hiest in man as fiif, seis. Dat kaam net sa krekt. No moast wol twintich man ha.”
Dat maakt de toekomst van de feesten van De Vrije Piraten wel onzeker. “Op in gegeven momint komst op in punt dat de ferhâlding tusken it oantal besikers en de kosten noch steeds út moat kinne. As it net mear út kin, of de kaartsjes moatte noch in tientsje djoerder wurde, dan sizze wy fan: dan is it ûnmooglik om in evenemint te organisearjen. Dêr meitsje ik my wol soargen oer”, vertelt Sven.
De Vrije Piraten wil wel voor een breed publiek toegankelijk zijn en geen enorm duur festival worden. “Dêr wrakselje wy mei. De materialen dy’t wy ynhiere binne wol prizich.” Toegankelijk zijn voor iedereen, “dat hat altyd it motto ek west”, zegt André. “Vrije Piraten foar eltsenien is wol ús ynstek.”
